Tarihi tren garı, gar olarak kalıyor mu? Mavi, karayı; kent, çevre, tarih parayı yenecek mi? Haydarpaşa Dayanışmasıyla Haydarpaşa Tren Garı ranta direniyor.
Tarihi tren garı, gar olarak kalıyor ( mu?)
115 hafta pazar günleri saat 13’te, 105 hafta perşembe akşamları saat 20 ‘de Haydarpaşa Garı’nın merdivenlerinde, yağmur demediler, soğuk, sıcak demediler 220 hafta nöbet tuttular. Haydarpaşa Dayanışmasıyla, Haydarpaşa Tren Garı’nın AVM, hotel, ticaret merkezi rantla ilgili vb yapılmasını engellemek için, karar vericilerin insafına, İstanbulluların vicdanına seslendiler, tam 220 hafta… Tarihi mirasın, kültürün çığlığı oldular.
Mavi karayı; kent, çevre, tarih parayı yenecek mi?
Gözleri var, görmezlere; kulakları var, duymazlara (Araf Suresi) seslendiler, umutsuzca umutlanarak… Yeni putları para olanlara, maddenin mağarasında (Cemil Meriç) yaşayanlara, doymaz bir aç gözlülükle Haydarpaşa’yı yakanlara seslendiler. Hangi dolar milyarderi özel yatıyla geçerken, uğursuz eliyle işaret edip ‘İstiyorum’ demişse, 100 yıllık tarih gidiyordu, yenilerinin de gidişine sıranın gelmesi için. Nasıl ki Haydarpaşa’nın kız kardeşi Kız Kulesi, (Bir şairimizin yakıştırmasıyla Galata Kulesi’ne varamadan) bir lokantacıya ‘kiralanmışsa’ 99 yıllığına… benzerleri, para hırsı için Haydarpaşa’nın başına geldi gelecekken, yetiştiler! Şarkılarıyla, pankartlarıyla, sloganlarıyla, halayları, horonları, danslarıyla, türküleriyle yetiştiler… Beştiler, on, yirmi, yüz, bin oldular binler oldular, İstanbul oldular, dediler durun! Durdular mı? Durmuş gibi mi yapıyorlar?
Tarihi garın, çatı katında yapılacak restorasyonun ardından yeni haliyle yüksek hızlı tren garı olarak hizmet vermeye devam edeceği açıklandı açıklanmasına ama Haydarpaşa Dayanışması kuşkuyla bakıyor. Acaba… Bu bir oyun olmasın!
1908 YILINDA ABDÜLHAMİT DÖNEMİNDE AÇILMIŞTI
‘Gar’ın yapımına Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit döneminde, 30 Mayıs 1906 tarihinde başlanmıştı.19 Ağustos 1908 tarihinde tamamlanıp hizmete giren Haydarpaşa Gar’ı kısa zaman sonra şehrin önemli sembollerinden biri haline geldi. İstanbul – Bağdat Demiryolu hattının başlangıç istasyonu olarak inşa edilen gar, şu anda da TCDD’nin ana istasyonu olarak kullanılıyor. İstanbul’un Anadolu yakasında, Kadıköy’de bulunan garın projesi Alman mimarlar Otto Ritter ve Helmuth Cuno tarafından hazırlanmıştı. Garın yapımında Alman ve İtalyan ustalardan da yararlanılmıştı.
HAYDARPAŞA DAYANIŞMASI’NIN AÇIKLAMASI
“1903 yılında hizmete başlamış olan Haydarpaşa Limanı ve 1908 yılında hizmete başlamış olan Haydarpaşa Garı ile ilgili olarak 2004 yılından itibaren gar ve liman fonksiyonunun değiştirilerek rant yaratıcı projeler uygulanabilmesi için yapılan bazı çalışmalar göze batmaktar.
Tüm bu yağma girişimi sürecine karşı bizler inatla mücadelemizi sürdürürken kimi entelektüel kişilerden “Haydarpaşa gar müze olsun” önerileri gelmektedir. İstanbul’un Haydarpaşa ve Sirkeci olmak üzere iki adet merkez garı vardır. Merkez gar olmadan İstanbul’da demiryolu işletmeciliği yapmak mümkün değildir. Bunun ayırdına varan TCDD Sirkeci garın fonksiyonunu değiştiren Fatih ilçesi koruma amaçlı imar planının iptali için yargıya başvurmuştur. Garların içinde müze bulunabilir. Kaldı ki Sirkeci gar içinde demiryolu müzesi de bulunmaktadır.
Şehir, çevre, mimarlık ve tarih konularında uzmanlaşan üniversite bölüm ve enstitülerine mensup 253 öğretim üyesi yayınladıkları deklarasyonla son dönemde İstanbul’da merkezi yönetim ve büyükşehir belediyesi tarafından yürütülen yapılaşma ve dönüşüm sürecini birçok yönüyle son derece sağlıksız ve tehlikeli bularak kaygılarını kamuoyu ile paylaştılar.
Deklarasyon metninde; Haliç Metro Geçiş Köprüsü, Boğaziçi Karayolu Tüp Geçişi, 3. Boğaz Köprüsü, Taksim ve Yenikapı Meydan Düzenlemeleri, Tarlabaşı ve Fener-Balat gibi dönüşüm projeleri sayılırken, Sirkeci ve Haydarpaşa gar, Haydarpaşa Liman, Göztepe parkı çamlıca tepesi projelerinin sayılmaması bu proje uygulayıcıları tarafından bu projelerin bilim adamları tarafından uygun görüldüğü çıkarımının yapılmasına neden olacaktır.
104 yıldan beridir gar olarak hizmet veren ve İstanbul’un simgesi haline gelmiş dünya kültür mirasımız Haydarpaşa Garı ve Limanın endüstriyel işlevini devam ettirmesi ayrıca bu bölgede uygulanmak istenen yağma projelerinin hayata geçmemesi için Haydarpaşa Dayanışması olarak;
Her Pazar 13.00 -14.00 saatleri arası Haydarpaşa Gar Merdivenleri’nde ailelerimizle nöbet tuttuk tam 115 hafta. Dayanışmanın sanattan, edebiyattan kopuk olmaması için; her Perşembe 20.00 – 21.00 saatleri arasında, şarkılı, türkülü, folklorlu, keman dinletili, etkinlikler düzenledik. Konuklarımız da oldu duyarlı sanat çevrelerinden.
Kamu yararına yönelik ciddi tehlikeler barındıran bu yağma projesi gerçekleştirildiği takdirde kentin doğal çevresi, sosyal yapısı, tarihi ve fiziksel dokusunda geri dönülmez hasarlar oluşacağı konusunda kamuoyunu uyarma girişiminiz ve mücadelemiz sürecektir.
“BİR RANT YARATMA PROJESİDİR”
Grup adına basın açıklamasını okuyan Hasan Bektaş, “Haydarpaşa ve Sirkeci Garlarına Marmaray Projesi tamamlanınca ihtiyaç kalmadığı öne sürülerek uluslararası sermayeye rant yaratıcı dönüşüm projeleri uygulamaya koyulmuştur. Marmaray Projesinin bir ulaşım projesi olmasının ötesinde aslında bir rant yaratma projesidir. Hızlı tren ve Marmaray Projeleri inşaatı gerekçe gösterilerek 2012 Şubat ayından itibaren Haydarpaşa Garın Anadolu ile demiryolu bağlantısı kesilmiştir. Yine Marmaray Projesi çalışması gerekçesi ile Sirkeci Garın Avrupa ile bağlantısı 2013’ başında kesilmiştir. Tüm bunlar her iki tarihi garı yalnızlaştırarak işlevsiz olduklarına kamuoyunu ikna için yapılmaktadır” dedi.
HABER: Ferhat Özen