‘İTAKSİ’DE KAYIT VE DEPOLAMAYA ‘İPTAL’ İSTEMLİ DAVA

İstanbul’da “iTaksi” uygulaması ile bazı taksilerde kişilerin rızası alınmaksızın ses ve görüntülerinin kayıt altına alınıp ve depolanmasının yolunu açan genelgenin iptali istemi ile dava açıldı.

Recep Kenan/itvhaber.com

İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan genelge ile taksilerde ses ve görüntü kaydının yapılması zorunlu kılınarak, depolanma zorunluluğu getirilmiş, ortaya çıkan bu uygulama ile “Özel Hayatın Gizliliği” hakkı ihlali sonucunun doğduğu ve bu durumun hukuka aykırı olduğu iddia edilmişti.

Uygulamanın telafisi zor yada mümkün olmayan zararlara yol açabileceğinin altını çizen Gamze Akkuş İlgezdi, iTaksi uygulamasında kayıt ve depolamayı zorunlu kılan genelgenin yürütmesinin durdurulması ve iptalini talep ettiği dilekçesinde, “idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartları birlikte gerçekleşmiş bulunmakla kamu düzeninin devamı ve hukukun üstünlüğünün sağlanması, anayasal düzenin devamı bakımından yürütmenin durdurulması kararı verilmesi arz ve talep olunur” ifadelerine yer verdi.

TAKSİLERDE SES VE GÖRÜNTÜNÜN KAYDI İPTALİ İÇİN DAVA

CHP İstanbul Milletvekili, PM Üyesi ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Üyesi Gamze Akkuş İlgezdi,  İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan, taksilerde ses ve görüntünün kaydının yapılmasını zorunlu kılan, 16 Şubat 2017 tarih ve 35662 sayılı İdari işlemin ve bu işlemin dayanağı Genelgenin yürütmesinin durdurulması ve mezkur idari işlem ve genelgenin iptali talebi ile dava açtı.

ANAYASA’YA, AVRUPA İNSAN HAKLARI BİLDİRGESİ’NE VE TCK’YA AYKIRI

Gamze Akkuş İlgezdi, açılan davada, “Anayasa’ya, Avrupa İnsan Hakları Bildirgesi’ne ve Türk Ceza Kanunu’na aykırı İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 16.02.2017 Tarih ve 35662 Sayılı idari işlem ve genelge ile kişilerin özel hayatını ihlal sonucunu doğuracak ve istismara neden olması muhtemel bir uygulama getirilmesi hukuka aykırı olup, iptali gerekmektedir” ifadelerinde bulundu.

GENELGE KAMUNUN DENETİMİNE SUNULMAMIŞ

İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen idari işlem ve idari işleme dayanak olan genelge kamunun denetimine sunulmamış olduğuna dikkat çeken Gamze Akkuş İlgezdi, kaydı yapılacak görüntü ve seslerin hangi amaçla kullanılacağı, ne kadar süreyle tutulacağı, hangi durumlarda kullanılacağı, hangi kurumlarla paylaşılacağı ve nerede depolanacağının açıklanmamış olduğunun da altını çizdi.

GEREKÇE: “ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ” HAKKININ İHLALİ

Gamze Akkuş İlgezdi dilekçesinde “Özel Hayatın Gizliliği” hakkını ihlalini gerekçe göstererek; “Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 16 Şubat 2017 tarih ve 35662 sayılı idari işlem ve bu idari işleme esas Genelde ile kanunlara, Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı olacak şekilde, en temel haklar arasında gösterilen ve gerek mevcut yasa ve Anayasa ile gerekse uluslararası düzenlemeler ile koruma altına alınan “Özel Hayatın Gizliliği” hakkını ihlal edecek şekilde, kişilerin rızası alınmaksızın ses ve görüntülerinin taksiler aracılığıyla kaydedilmesi ve bunun bir zorunluluk haline getirilmesi hukuka aykırıdır” ifadeleri ile ilgili genelgenin iptalini istedi.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI VE İPTALİ TALEBİ ZORUNLULUĞU DOĞDUĞU

İçişleri Bakanlığı’nca yanıtlanmak üzere TBMM Başkanlığı’na verilen soru önergesine cevap beklendiğinin altını çizen Gamze Akkuş İlgezdi, ulusal ve uluslararası düzenlemelere aykırı, ancak Kanun ile getirilecek açık düzenleme ile müdahale edilmesi mümkün olan, en temel haklardan “Özel Hayatın Gizliliği” hakkını sınırlandıran/ihlal eden,  henüz Kamunun bilgisine sunulmamış işbu hukuka aykırı idari işlem ve idari işleme esas teşkil eden Genelge’nin yürütmesinin durdurulması ve iptalini talep etme zorunluluğu doğduğunu ifade etti.

SEÇMENLERİNDEN GELEN YOĞUN ŞİKAYET

CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, “ses ve görüntülerinin kayıt altına alındığına ilişkin” seçmenlerinden gelen yoğun şikayetler üzerine yapılan araştırmada, İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yer alan bir kısım taksilerde “İtaksi” uygulaması adı altında, kişilerin rızası alınmaksızın Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 16 Şubat 2017 tarih ve 35662 sayılı yazısı uyarınca ses ve görüntülerinin kayıt altına alındığı ve depolandığının tespit edildiğinin görüldüğünü belirtiyor.

Gamze Akkuş İlgezdi, Yürütmeyi Durdurma ve İptal İstemli Dava Dilekçesinde Şu Tespitlere Yer Verdi:

“İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 16.02.2017 tarih ve 35662 sayılı yazısı gereği, “Başta terör olayları olmak üzere, meydana gelen adli olayları araştırılması, delillere ve faillerine ilişkin bilgilere hızla ulaşılması ve nihai olarak suçların aydınlatılabilmesi amacıyla şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan taksi, minibüs ve otobüs cinsi taşıtlarda en az 7 (yedi) gün süreyle kayıt yapabilen, ön dış ve iç kamera ile kayıt cihazlarının bulundurulması ve aktif halde tutulması” zorunluluğu getirilmiş, işbu zorunluluğa uymayan araç sahipleri hakkında Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek, aracın taşıma faaliyetlerinden men edileceği belirtilmiştir.”

RIZA OLMAKSIZIN GÖRÜNTÜ VE SES KAYITLARI ALINARAK DEPOLANIYOR

“Bu zorunluluk uyarınca, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile İstanbul Taksiciler Esnaf Odasının (İTEO) tarafından uygulanan ‘Güvenli Taksi’ projesi kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce, taksilere kamera takıldığı ve kişilerin rızası olmaksızın görüntü ve ses kayıtlarının alınarak depolandığı öğrenilmiştir.”

HUKUKA AYKIRI, İPTALİ GEREKMEKTE

“Anayasa’ya, Avrupa İnsan Hakları Bildirgesi’ne ve Türk Ceza Kanunu’na aykırı İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 16.02.2017 Tarih ve 35662 Sayılı idari işlem ve genelge ile kişilerin özel hayatını ihlal sonucunu doğuracak ve istismara neden olması muhtemel bir uygulama getirilmesi hukuka aykırı olup, iptali gerekmektedir.”