Hekimlik İnsanlığın Mesleğidir: Tıp Bayramı Kutlu Olsun!

KASDER Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Coşkun Özdemir’in yaşamındaki  “Hekimlik, İnsanlığın Mesleğidir” anlayışı ile mücadele, paylaşıldıkça gelecek nesillere ışık tutacak.

Bugün 14 Mart Tıp Bayramı Kutlu Olsun!…

HEKİMLİK, İNSANLIĞIN MESLEĞİDİR…

Sadece ülkemizde kutlanan bugünü bizler için daha anlamlı kılan Prof. Dr. Coşkun Özdemir hocamız nezdinde tüm sağlık çalışanlarının Tıp Bayramı’nı kutluyoruz.

Her zaman bir işten daha fazlası olarak gördüğü hekimliğin ‘‘insanlığın mesleği’’ olduğunu söyleyen Coşkun hocamız, Türkiye’de nöromusküler hastalıklarla mücadeleyi başlatan hayat hikayesiyle, kas hastalarının adeta kutup yıldızı oldu.

KASDER’in Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Coşkun Özdemir’in yaşamında önemli bir yer tutan bu mücadele, sizlerle paylaşıldıkça gelecek nesillere aktarılacak.

Prof. Dr. Coşkun Özdemir’in kaleminden yazılan örnek hekimliğin anatomisi:

HER ŞEY, DANİMARKA’DAKİ BİR KURS PROGRAMIYLA BAŞLADI

Haseki Hastanesi’nde 1963 yılında tedavi kliniği ile verimli beraberliğimi sürdürürken, Sağlık Bakanlığı’ndan “Danimarka’da yapılacak rehabilitasyon kursu” duyurusu geldi. 10 ay süren kursta nörolojik hastalıklarla ilgili ders, konferans ve uygulamalar çoğunluktaydı. 15’er gün İsveç ve Norveç’te, 1 ay da İngiltere’de uygulamalı eğitim görecektik. Başvurumu yaptım, seçildim ve 1963 Eylül’ünde Kopenhag’a gittim. Bu kurs, kariyerimde önemli bir dönüm noktası oldu. Her açıdan büyük yarar sağladım. Böyle gelişmiş bir ülkede bilimsel ve sosyal çok şey öğrendim. Danimarka’dan sonra bursumu uzatarak İngiltere’de ve Londra’da ünlü National Hospital for Nervous Diseases’da 6 ay kaldım ve EMG öğrendim.

TÜRKİYE’DE İLK “NÖROLOJİK REHABİLİTAYON MERKEZİ”NİN AYAK SESLERİ

Yurda döndüm ve Haseki’de bir rehabilitasyon ünitesi kurmayı amaçladım. Bunun için en az bir fizyoterapiste ihtiyaç vardı. Bunun için Ankara’ya gidip Sağlık Bakanlığı’nda Dış İlişkiler Dairesi Müdürü Dr. Tevfik Alan’ın huzuruna çıkarak, “Önce beni 1,5 yıl yurtdışına gönderdiniz. Şimdi benden bir şey istemeyecek misiniz?” dedim. Tevfik Alan zeki, anlayışlı bir insandı. Esprili bir tonda, “Kardeşim, şimdiye kadar 200 kişi gönderdik, kimse böyle bir soru sormadı, böyle bir dilekte bulunmadı. Eski köye yeni adet mi çıkarıyorsun?” dedi. Bana yardımcı olacağı açıktı. Bir fizyoterapist istediğimi, bir rehabilitasyon ünitesi kurmayı amaçladığımı söyledim. Bunun için uğraşacağına söz verdi.

FİZYOTERAPİNİN YARATTIĞI FARK GÖRÜLDÜ, HEMŞİRELER EĞİTİLDİ

Gerçekten 5-6 ay sonra 1965 ortalarında Danimarka’dan Miss Maria Kholler geldi ve bize katıldı. Bu büyük bir kazançtı. Maria deneyimli, anlayışlı, olgun bir fizyoterapistti. Yemekhaneyi fizik tedavi salonu yaptık, gerekli malzemeleri aldık ve orada nörolojik rehabilitasyona başladık. O yıl Sağlık Bakanı Yusuf Azizoğlu, yeni mezun ve yeğeni fizyoterapist Talia’yı bize gönderdi. Bir de yeni mezun Ender’i. Bizim kliniğimizde çalışmak için gönderilen böylece 3 fizyoterapistimiz oldu. Verimli bir çalışma düzeni kurduk. Fizyoterapinin nasıl bir farklılık yarattığını yakından gözledik. Ayrıca bakanlıkla anlaşma halinde hemşireler için fizyoterapi kursları yaptık.

BAKANLIK “HASTA GÖRÜLMESİNİ”, HEKİMLER “İYİ EĞİTİM VERİLMESİNİ” İSTİYOR…

1965 yılında Haseki’de rehabilitasyon ünitesinin kuruluşundan sonra Almanya’da birkaç yıl geçirmiş olan Dr. Fevzi Aksoy’un dönüşüyle birlikte Alexander von Humboldt Vakfı’ndan EEG ve EMG aletlerini edinerek, bir nörofizyoloji dalı kurduk. Fevzi Aksoy EEG okuyor, ben EMG yapıyordum. Üniversite klinikleri ile ilişkimiz süregeliyordu. Haseki Nöroloji Kliniği’ndeki gelişmelerden memnumdum. Peki orası örnek bir merkez olabilir miydi? Çünkü; Sağlık Bakanlığı’nın böyle bir hedefi yoktu. Bakanlık daha çok hasta görülmesini istiyordu. Bilimsel çalışan ya da iyi eğitim veren bir Nöroloji Kliniği, bakanlık için bir hedef değildi. Bu nedenle çok düşündüm, büyük bir ikilem içinde kaldım ama arkadaşım Edip Aktin aracılığıyla gelen “üniversiteye geçme” önerisini olumlu karşıladım. 1968 yılı ilk aylarında İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Öğretim Üyesi olarak atandım.

TÜRKİYE’DE KAS HASTALIKLARIYLA İLK MÜCADELE “LABORATUVAR”DA BAŞLADI

Profesör unvanını aldıktan kısa bir süre sonra 1969 Eylül’ünde Harvard Üniversitesi ile anlaşma yaparak Boston’a gitmiştim. Orada 2 yıl kaldım. Dünyanın en ünlü nöroloji departmanlarından biriydi çalıştığım yer… Ben nörofizyoloji departmanında çalışıyor ve EMG yapıyordum. Mesleki açıdan çok verimli geçen 2 yılı tamamladım ve 1971 yılı sonunda Amerika’dan döndüm. Bir kas hastalıkları laboratuarı kurmak peşindeydim. Böyle bir fırsat, 1975’de Ahmet Çalışkan’ın basilar anevrizmasının patlaması ile ortaya çıktı ve birlikte Zürih’e gittik. Gazi Yaşargil, Ahmet’in ameliyatını başarılı şekilde gerçekleştirdi. Zürih, Kantonspital’de güzel bir kas laboratuarı tanıdım. Onunla ilgili kayıtlar tuttum ve dönüşte bir kas laboratuar kurulması için girişimde bulundum. Rektör Haluk Alp yardım etti. Böyle bir laboratuar kuruldu. Ancak bir süre sonra Türkiye’de ortalık toz duman oldu. Çalışkan asistanımız Dora Kohen, kurulmuş olan yeni laboratuarımızda çalışmaya başlasa da onu tutamadık, kaybolup gitti. 12 Eylül bir büyük kabus olarak üstümüze çöktü, üniversiteler çok büyük bir darbe yedi.

“RADYOLOJİ KLİNİĞİ DEVREYE GİRDİ, NÖRORADYOLOJİDEN ÇEKİLDİK”

O yıllarda; Nöroloji Kliniği, nöroradyoloji eksikliğini gidermek için büyük çaba sarf ediyordu. Gencay Gürsoy bu amaçla Norveç’e gönderildi ve onun dönüşünde nöroradyoloji klinikte girişimleri başlatıldı. Anjiografiler radyoloji kliniğinde yapılabiliyordu. 1969 mezunu Reha da kliniğimizde asistanlığa başlamış ve bu alana ilgi duymuştu. Böylece 80’li yıllardan başlayarak bir nöroradyoloji ekibi oluşmaya başladı. 1981’de bir bilgisayarlı tomografi edindik ve bu çekimler başladı. Çok büyük bir aşamaydı bu. Ancak uzun yıllar hiçbir girişimde bulunmayan radyoloji kliniği bir uyanış içine girdi ve nöroradyolojinin kendilerine ait bir tıp dalı olduğunu ileri sürmeye başladı. Uzun yıllar aramızda bir sürtüşme konusu olan nöroradyoloji, bize sıkıntılı yıllar yaşattı. Bunca yıl emek verdiğimiz ve uzmanlaşan insanlar yetiştirdiğimiz bir alanda, radyolojinin bizi ekarte etmeye çalışması bizde haklı tepkiler uyandırıyordu. Reha Tolun’dan sonra Sara Bahan, Rezzan Tuncay, Halil İdrisoğlu da nöroradyoloji yapar oldular. Koca bir ekip oluşmuştu. Bu mücadele uzun yıllar süregeldi. Neticede biz bu alandan çekilmek ve kendi içimizde faaliyetlerimizi sürdürmek durumunda kaldık.

NÖROMUSKÜLER BİLİM DALININ OLUŞUMU…

Kliniğimizde 80 ve 90’lı yıllarda seksiyonlar, daha sonra da bilim dalları oluşmaya başladı. EEG, EMG, nörofizyoloji, hareket bozuklukları, davranış nörolojisi, epilepsi, serebro vasküler hastalıklar, çocuk nörolojisi, nöromüsküler hastalıklar; yıllar içinde birer bilim dalı haline geldiler. Kadro genişledi.

1972 yılında Amerika dönüşümde bir kas hastalıkları polikliniğinde göreve başlamıştım. Bunu yer yer bazı asistanların yardımıyla 15 yıla yakın yalnız sürdürdüm.

1980 başlarında asistan olarak göreve başlayan Piraye Serdaroğlu bana poliklinikte yardım ediyordu. Onun klinikte kalmasını istedim, bunu başardık. Feza Deymeer Amerika’dan döndü. Onu da kliniğe uzman asistan olarak alabildik. Yıllar sonra Fransa’da Gerard Said ile 6 yıl “periferik sinir hastalıkları” alanında çalışan Yeşim Parman da kliniğe geldi. Bu 3 kişi “nöromüsküler bilim dalı”nın üyeleri oldular. Öteki bilim dallarına da katılımlar oldu. Nöroloji dünyasında pek çok yenilikler yaşandı.

NÖROLOGLAR, İMKANSIZLIKLARA RAĞMEN BAŞARDI…

Nöroloji kliniğinin kadrosu çok genişledi. Ülke yönetimindeki olumsuzlukların üniversite tıp fakültesine ve nörolojiye yansımaması mümkün değildir. Her şeye karşın tıp fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı’nın bir düzeyi tutturduğunu ve iyi bir nöroloji departmanı olduğuna içtenlikle inanıyorum. Türkiye’de nörologların çok da elverişli olmayan koşullarda ciddi ve başarılı çalışmalar gerçekleştirdiler. Kongrelerin yanı sıra Nobiva Toplantıları ve Beyin Araştırmaları Derneği’nin bilimsel çalışmalarını takdirle anmak gerekir. Ülke çapında bakarsak tüm yurtta, yine nöroloji alanında başarılı çalışmalar yapıldığını söylemek doğru olur.

1996’da yaş haddinden emekli oldum. Klinikle ve nöromüsküler hastalıklar alanındaki genç arkadaşlarla birlikteliğimi sürdürüyorum. Türkiye’de nörolojide geçirdiğim gün ve yılları ise genel olarak en güzel anılarım arasında sayıyorum.

Sevgiyle ve sağlıkla kalın.