Hasankeyf Antik Kentte Tarihi Artuklu Hamamı Taşındı

Batman’ın antik kenti Hasankeyf’te su altında kalacak alandaki tarihi eserler, bölgedeki Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali’nde su tutulmaya başlanması dolayısıyla taşınıyor.

Ilısu Barajı Baraj gölü bölgesinde kalan Hasankeyf antik kenti tarihi eserleri, modüler taşıyıcı kullanılarak, zarar görmeden yeni yerlerine götürülüyor. Daha önce 550 yıllık Zeynel Bey Türbesi ve tarihi mezarlar taşınmıştı.

256 TEKERLEKLİ ARAÇLA TAŞINDI

Tarihi Artuklu Hamamı 2 bin 950 metre mesafede ve 70 metre yükseklikteki yeni yerine taşındı. Batman’ın antik kenti Hasankeyf ilçesindeki bin 500 ton ağırlığındaki Artuklu Hamamı, Hasankeyf Kültürel Park Alanı’ndaki yeni yerine doğru yola çıktı. Tarihi hamamın taşınan 256 tekerlekli ‘SPMT’ aracıyla gerçekleştirildi.

Taşıma işlemine saat 05.00’te başlanan bin 500 ton ağırlığındaki Batman’ın Hasankeyf ilçesindeki Artuklu Hamamı, yaklaşık 3 km mesafede Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı’ndaki yeni yerine doğru yola çıktı. 256 tekerlekli “SPMT” aracıyla taşınan tarihi hamamın taşınma işlemi saat 11.40’ta tamamladı.

TARİHİ HAMAM HASANKEYF ARKEOPARK ALANI’NDAKİ YENİ YERİNDE

Sular altında kalacak olan Hasankeyf antik kentindeki yerinden 70 metre yükseklikteki yeni yerine taşıma işlemi Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’nin katılımıyla gerçekleştirilen Artuklu Hamamı, 2 bin 950 metre mesafedeki Hasankeyf Yeni Kültürel Park (Arkeopark) Alanı ‘ndaki yeni yerinde diğer tarihi yapıların arasındaki yerini aldı.

SULAR ALTINDA KALACAK HASANKEYF 12 MİLYARA TAŞINIYOR

Temmuz ayında kapaklar kapanarak su toplanmaya başlayan, yıllık 2 milyar liralık elektrik üretecek olan Ilısı Barajı alanında sular altında kalacak olan Hasankeyf antik kentindeki tarihi eserlerin taşınma işlemlerinin maliyetinin 12 milyar lirayı bulacağı n görülüyor.

HASANKEYF’TEKİ TARİHİ ESERLER YENİ YERLERİNE TAŞINACAK

Çalışmanın ileri aşamalarında ise İmam Abdullah Türbesi, Er Rızık Camisi bütün olarak taşınacak. Er Rızık Camisi ve İmam Abdullah Zaviyesi’nin taşınmasına bayramdan sonra başlanacak. Sultan Süleyman Camii ve minaresi ile Eyyübi Camii, Kızlar ve Koç camileri de taşınacak. Yamaç Külliyesi ve Kale Kapısı yerinde korunacak.

256 TEKERLEKLİ SPMT TAŞIMA SİSTEMİ ÖZELLİĞİ

256 tekerlekli SPMT yani, Self-propelled modular transporter, kendinden tahrikli modüler taşıyıcı anlamına geliyor. Sadece Hollanda’da bulunan ve taşınma işlemi için Türkiye’ye getirilen çok fonksiyonlu araç her türlü arazi şartına uygun tasarımı ile dikkat çekiyor. Aracın her tekerleği bağımsız hareket edebiliyor ve 360 derece dönebiliyor.

TEK ÖRNEK ARTUKLU HAMAMI HAKKINDA

Dicle kıyısında Osmanlı Hamanı veya Mescidi olarak bilinen kalıntının altında, klasik planda tasarlanmış bir Artuklu hamamı ortaya çıkarılmıştır. Güneydoğu köşesinde yapılan sondajda -2.50 metrede zemine ulaşılmış, yapının özgününde muntazam kesme taş malzeme kullanıldığı görülmüştür. Osmanlı döneminde Dicle’nin taşması sonucu yıkılan hamamın yerine yapılan soyunma bölümünü, batıya doğru ılıklık ve sıcaklık bölümlerinin kalıntıları takip etmektedir. Tamamı tuğladan yapılmış külhan ve su deposu bölümleri ise yapının kuzeyine alınmıştır. Köşe mekanları tuğla örgülü, üç kenarında ısının dolaşması için taş destekleri bulunan halvet hücreleri, Osmanlı döneminde daha üst kotta yeniden şekillendirilmiştir. Külhanın kuzeyinde alt kısmı taş, üstü tuğla su deposu bölümü bulunmaktadır. Külhanın güneyinde birbirine simetrik çok köşeli düzgün kesme taştan odalar çıkarılmıştır. Bu bölümde cam fanus kalıntılarına ve su künklerine rastlanmıştır. Bazı odaların zemininde kullanılan kare ayaklarla, taşların sıcak havanın dolaşması için karşılıklı olarak yerleştirildikleri anlaşılmıştır. Artuklu Hamamı, Hasankeyf’te plan ve mimari özellikleriyle ortaya çıkarılan tek örnek durumundadır.

ANADOLU MEDENİYETİ ARTUKLULAR HAKKINDA:

Artuk Bey ve oğulları tarafından Güneydoğu Anadolu’da kurulan; kültür ve sanatıyla iz bırakmış uzun ömürlü (1102-1409) bir Türkmen beyliğidir. Hanedanın atası ve isim babası olan ve Oğuzların Döğer boyuna mensub bulunan Eksük oğlu Artuk, Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan’ın kumandanlarındandı. Anadolu’nun fethine katılıp, Yeşilırmak Vadisine kadar ilerledi. Artuk Bey’in ölümüyle Diyarbakır (ya da Hasankeyf), Mardin ve Harput olmak üzere üç ayrı koldan yönetildiler. Haçlılara karşı başarılı mücadeleler verdiler.