Avrupa’nın Ortasında İnsanlık Ayıbı: Srebrenitsa Katliamı

Bosna Hersek’deki Srebrenitsa’da 11 Temmuz 1995’te, 8 bin 372 silahsız Boşnak sivilin Sırp askerler tarafından katledildiği soykırımın acısı 23 yıl geçmesine rağmen dinmiyor.

Recep Kenan/itvhaber.com

Eski Yugoslavya’dan ayrılan Bosna Hersek’de yaşanan son zamanların en büyük insanlık trajedisi olan, 8 bin 372 Boşnak sivilin Sırp askerlerce hunharca katledildiği Srebrenitsa katliamının üzerinden 23 yıl geçti.

SREBRENİTSA KATLİAMI NEDİR?

Srebrenitsa katliamı olarak anılan en az 8 bin 372 Boşnak sivilin Sırp askerlerce hunharca katledildiği Srebrenitsa soykırımı, aradan 23 yıl geçmesine rağmen Boşnak halkı için dinmeyen bir acı olarak kalmaya devam ediyor.

SREBRENİTSA SOYKIRIMI

Bosna Hersek’in doğusundaki Srebrenitsa’da 11 Temmuz 1995’te başlayan, en az 8 bin 372 Boşnak sivilin Ratko Mladic komutasındaki Sırp askerler tarafından hunharca öldürüldüğü soykırım, sadece Bosna Hersek’te değil, tüm dünyada acının ve adalet arayışının sembolü haline geldi.

BÜYÜK İNSANLIK TRAJEDİSİ SREBRENİTSA KATLİAMI

Srebrenitsa Katlamı, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’da yaşanan en büyük İnsanlık trajedisi olarak nitelendiriliyor. Srebrenitsa soykırımı, aradan geçen 23 yıla rağmen Boşnakların kapanmayan yarası olmaya devam ediyor.

1992 yılında Sırpların Bosna’da başlattığı soykırımın ardından bölgeye müdahale eden Birleşmiş Milletler’in güvenli bölge olarak ilan ettiği yerler arasında bulunan, 24 bin civarı nüfusu olan Srebrenitsa, diğer bölgelerden gelen mülteci göçleriyle 60 bin nüfusa ulaştı.

Aşırı nüfus artışı ile açlık ve hastalıklarla mücadele eden bir şehir haline gelen Srebrenitsa’ya yönelik Ratko Miladç komutasındaki Sırp ordularının saldırılarını artırdı. Müslümanlardan toplanan silahların ger verilmesi için başvuru yapıldı. Hollanda komutanı Thom Karremans, silahların ger verilmesini reddetti.

5 GÜN SÜREN KATLİAMDA 8300 KİŞİ ÖLDÜ

Birleşmiş Milletler Barış Gücü’ne bağlı Hollandalı komutandan aldıkları emir doğrultusunda Hollandalı askerler şehri boşalttı.  Srebrenitsa’ya sığınan 25 bin mültecinin ve şehrin güvenliği Sırplara teslim edildi.  Sırp zulmüne karşı yetersiz imkanlarla karşı koymaya çalışan Müslümanlardan 10 bini Srebrenitsa’nın Tanjarz Kırsalı’nda, esir alındı. 10 bin Müslüman esir Mladiç’in emriyle tek tek öldürüldü. 5 gün süren katliamda 8300 kişi öldürüldü. 2700 kişi serbest kaldı.

Katliamdan yaklaşık 13 yıl sonra Bosnalı Sırp komutan Ratko Mladiç kaçak olarak yaşadığı Sırbistan’ın Sermiyan köyünde Radovan Karadzic’le beraber yakalandı. Yargılanan Ratko Mladiç müebbet hapis cezası aldı.

HOLLANDA DEVLETİ SUÇLU BULUNDU

Yaşanan büyük katliamlar nedeniyle halk arasında “ölüm yolu” olarak da anılan orman yolunu tercih eden binlerce Boşnak, Sırp askerlerin kurduğu pusularda yaşamını yitirdi. Kurban yakınlarınca 2007’de açılan davada Srebrenitsa’daki katliamda Hollanda devlet “kısmen” suçlu bulundu. Lahey Bölge Mahkemes, Srebrenitsa’nın işgal sırasında BM bünyesinde görevli Hollandalı askerlere sığınan 300 Boşnak sivilin Sırp askerlerine teslim edilmesinden dolayı Hollanda’yı suçlu buldu.

Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı, 2007’dek kararında, ICTY’den gelen kanıtlar doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi.

2016’da sonuçlanan davada, Bosnalı Sırpların eski lider Radovan Karadzic’e Srebrenitsa soykırımı dahil 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Srebrenitsa soykırımındaki suçları nedeniyle eski Sırp general Radislav Krstic 35 yıl, Vidoje Blagojevic 15 yıl, Vujadin Popovic ve Ljubisa Beara’ya ömür boyu, Drago Nikolci 35 yıl, Ljubomir Borovcanin 17 yıl, Vinko Pandurevic 13 yıl, Radivoje Miletic’ 19 yıl, Milan Gvero’yu 5 yıl hapse mahkum edildi.

Bosna Hersek Mahkemesinde görülen davada ise 13 Temmuz 1995’te bine yakın Boşnak sivilin öldürülmesiyle suçlanan Milorad Trbic, 30 yıl hapse mahkum edildi. Farklı davalarda  yargılanan 45 Sırp, toplam 699 yıl hapis cezası aldı.