Atıklardan Zehirlenen Devrez Çayı Alarm Veriyor

Kızılcahamam’daki Işık ve Aydos’tan doğan Çankırı’nın Çerkeş, Kurşunlu, Ilgaz ilçeleri ile Kastamonu’nun Tosya, Çorum’un Kargı ilçelerine hayat veren Devrez Çayı alarm veriyor.

Recep Kenan/itvhaber.com

Devrez Çayı’ndaki kirliliğe ve tehlikeye dikkat çekerek mücadele başlatan Çörekçiler Köyü Kalkındırma Ve Yardımlaşma Derneği ve Gençlik Kolları, “Devrez çayının aşırı kirlilenmesi” başlığıyla kaleme aldığı dilekçeyi çeşitli kurum ve makamlara arz etti.

Arıtma tesisi olmadığı için, yada istenilen nitelikte olmayan arıtma ile yetersiz foseptik kuyuları nedeniyle lağım sularının akıtıldığı Devrez Çayı bünyesinde bulunan canlılarla birlikte bu canlılarla beslenen insanlar ve diğer canlıları tehdit ediyor.  Akıtılan lağım suları, hayvan besiciliği yapanların atıkları, kum ocaklarının kum yıkama sırasında ortaya çıkardığı atıklar Devrez Çayı ve Devrez Vadisi’deki doğal yaşamı günden güne artan bir hızla yok ediyor.

DEVREZ ÇAYI VE DEVREZ VADİSİ NASIL KURTULUR?

Devrez Çayı’na sınır ya da Devrez Vadisi’ne komşu köylerin kanalizasyonlarının tamamlanması, mevcut kanalizasyonların çağdaş niteliklere taşınması, bölgedeki doğal yaşamın eskiye dönmesi, Devrez Çayı’nın kurtarılması için gerekli olan en önemli koşullar arasında yer alıyor.

DEVREZ ÇAYI VE DEVREZ VADİSİ İÇİN ÇOK GEÇ OLACAK

Öte yandan bölgede gelişmiş bir sanayi olmamasına rağmen akıtılan atık sular da Devrez Çayı ve Vadisi için tehlike arz ediyor. Bölgedeki kum ocaklarının yıkama atıkları en önemli kirlilik kaynaklarından… ilkbaharda 600 m³/sn üzerinde iken, düzensi debisi ile yaz aylarında 2,5 m³/sn debiye düşebilen  Devrez Çayı kendini temizleyememekte, ve can çekişmekte… Tedbir alınmaz ilgili kurumlar tarafından gereği yapılmazsa Devrez Vadisi’ne hayat veren bölgedeki canlı yaşamını besleyen Devrez Çayı için çok geç olacak.

DEVREZ ÇAYI BÖLGEDE YAŞAYAN HALKIN SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR

Vadisindeki arazilerin suladığı, bölge halkının kısa süreli de olsa büyük şehirlerden köylerine dönme sebebi olan; hayvancılık, olta balıkçılığı, mesire alanları ile bölgeye hayat veren, birkaç yıl öncesine kadar içilebilir nitelikte suya sahip olan Devrez Çayı, arıtmasız yada niteliksiz kanalizasyon altyapıları ve izinsiz çalıştırılan kum ocakları ile sanayi atıkları yüzünden bünyesindeki canlıların yaşamı için tehlike arz ediyor. Kullanılamaz hale gelmiş, sulamada arazi verimliliğini düşürmüş, ekolojik yapısı bozulmuş, balık ölümleri çoğalmış, etrafa kötü kokular saçmakta olan Devrez Çayı kenarında ve bölgede yaşayan halkın sağlığını tehdit ediyor.

ÇÖREKÇİLER KÖYÜ DERNEĞİ’NDEN GİRİŞİM

Konu ile ilgili çalışma başlatan Çörekçiler Köyü Kalkındırma ve Yardımlaşma Derneği ile Çörekçiler Köyü Derneği Gençlik Kolları, çeşitli kurum ve makamlara verdikleri, sorunlarını dile getirip,  konu ile ilgili gerekli tedbirlerin alınmasını talep ettikleri dilekçelerinde; “Devrez Çayı’nda son yıllarda artan kirlilik ve tehlike Çerkeş, Kurşunlu ve Ilgaz hattında hat safhada. Biz Devrez’imizi istiyoruz… Torunlarımıza içilebilen, yüzüle bilen, balıkların yaşadığı, arazimizi sulayabileceğimiz, köyümüze gitme sebebimiz, temiz bir çevre istiyoruz” dediler ve “Gereğinin yapılmasını” isteyerek, Devrez Çayı’ndaki tehlike ye dikkat çektiler.

KÖROĞLU DAĞLARI, AYDOS VE IŞIK DAĞLARININ KUZEYİNDEN DOĞUYOR

Ankara Kızılcahamam sınırlarından Köroğlu Dağları, Aydos ve Işık dağlarının kuzeye bakan yamaçlarından inen kolların birleşmesi ile meydana gen İksukavşak ve  Uluçay’ın birleşiminden oluşan ve Güldürcek Barajı’nın başlangıcı olduğu Devrez Çayı Ilgaz dağlarını güneyinden Kuzey Anadolu Fayı’nın oluşturduğu çukur alanı izleyerek ve 186 km mesafe kat edip, Çorum’un Kargı ilçesinde Kızılırmak Nehri’ne katılır.

ÇANKIRI KASTAMONU VE ÇORUM’DA VADİYE HAYAT VERİYOR

Kızılcahamam ilçesi sınırları içinde doğan Devrez Çayı, Orta ilçesinin İncecik ve Kayıören Köylerinin batısındaki Yıldırım dağları ile Kayılar Köyü ile Özlü Kasabasının güneyindeki Aydos Dağlarının gözelerinden beslenerek sırasıyla Orta, Kurşunlu, Ilgaz, Tosya ve Kargı topraklarını sulayan Kızılırmak Nehri’nin koludur. Ilgaz, Tosya ve Kargı’nın yetiştirdiği Çeltik tarlaları Devrez Çayı ile sulanarak beslenir.

DEVREZ ÇAYI’NDA BALIKÇILIK, BÖLGE BESLENMESİNDE BALIK

Bölgedeki beslenme geleneğinde balığın yer almasında en büyük rolü olan Devrez Çayı’nda Sazan, Alabalık, Tatlısu Kefali, Bıyıklı Balık, Kefal, İnci Balığı gibi balık türleri yaşamakta. Yasal olarak olta balıkçılığı ve diğer yasal yöntemlerle balık avcılığının yapıldığı Devrez Çayı’nda yasal olmayan yöntemlerle balıkçılık yapılıyor.

YASAL OLMAYAN YÖNEMLER DE KULANILIYOR

Av kanununa göre; Küspeli olta, parakete, sualtı tüfeği, zıpkın, pinter ve sepet gibi tuzakların kullanılması yasaktır. Yemlik uzatma ağı dışında her türlü ağın (tırıvırı, germe, uzatma, sürütme, çevirme, serpme ve benzeri) avlakta bulundurulması ve kullanımı yasaktır.

AĞ KALINTILARI CANLILAR İÇİN BÜYÜK TEHLİKE

İnce misinadan yapılan “TIRIVIRI” benzeri ağlar su içerisindeki taş, kaya ve ağaç parçalarına takılıp kopan parçalar yıllarca suda kalır. Başıboş olarak su altında kalan bu kalıntılar suda yaşayan canlıları öldürerek Devrez Çayı’ndaki doğal yaşama karşı büyük tehdit oluşturuyor.

ÇÖREKÇİLER KÖYÜ DERNEĞİ MÜCADELE BAŞLATTI

Devrez Çayı’ndaki kirliliğe ve tehlikeye dikkat çekerek mücadele başlatan Çörekçiler Köyü Kalkındırma Ve Yardımlaşma Derneği ve Gençlik Kolları, “Devrez çayının aşırı kirlilenmesi” başlığıyla kaleme aldığı ve çeşitli kurum ve makamlara arz ettiği dilekçede şu ifadelere yer verdi:

“Devrez Çayı; Işık ve Aydos dağından doğan Çankırı ili Çerkeş,Kurşunlu,Ilgaz ilçeleri ile Kastamonu’nun Tosya,Çorum’un Kargı ilçelerine hayat verip kızılırmağa dökülmektedir. Arazilerimizi suladığımız, büyük şehirlerden köylerimize dönme sebebimiz,olta balıkçılığı,mesire alanlarımız,hayvancılık yapmamız,içile bilir durumdaki devreziniz; Arıtmasız kanalizasyon altyapıları ve izinsiz çalıştırılan kum ocakları ile sanayii atıkları sayesinde kullanlamız hale gelmiş arazi sulamasında verimliliği düşürmüş, ekolojik yapısı bozulmuş,balık ölümleri çoğalmış,etrafa kötü kokular saçmakta sağlığımızı tehdit etmektedir. Son üç beş yıldır Çerkeş, Kurşunlu ve Ilgaz hattında kirlilik hat safadadır. Biz Devrezimizi istiyoruz, torunlarımıza içilebilen ,yüzüle bilen,balıkların yaşadığı,arazimizi sulayabileceğimiz,köyümüze gitme sebebimiz,temiz bir çevre istiyoruz. Gereğinin yapılmasını arz ederiz…”