Başbakan Erdoğan’dan Demokratikleşme Paketi Ayrıntıları

Bir süredir merakla beklenen demokratikleşme paketi Başbakan Erdoğan tarafından açılandı. Paketin ilk bölümü seçim ve siyasi partilere yönelik düzenlemeler içeriyor.

Recep Kenan/haberinasli.com

Seçim sistemi ve siyasi partiler

Seçim sisteminde; yüzde 10 barajı ile devam, barajının yüzde 5’e çekilip, 5’li gruplandırma ile daraltılmış bölge seçim sistemine geçilmesi, Ülke barajını tamamen kaldırarak dar bölge seçim sisteminin uygulanması seçenekleri üzerinde yapılacak tartışmalar sonrası karar verilecek.

Siyasi Partiler Yasası’nda yapılacak değişiklik ile ilçede teşkilatlanmak için, beldelerde teşkilatlanma zorunluluğu kalkıyor. Mevcut sistemde bir siyasi partinin ilçede teşkilatlanmak için “beldelerin en az yarısında teşkilat kurma zorunluluğu” vardı. Şimdi beldelerde teşkilat kurulması zorunluluğu kaldırılıyor.

Siyasi Partiler Yasası’ndaki ek birinci madde değiştirilerek, devlet yardımı için yüzde 7 olan mevcut oran yüzde 3’e çekiliyor.
Yasası’nda yapılacak değişiklikle, siyasi partilerde eş genel başkanlığın önündeki engel kalkıyor. Seçim kanunun 15. maddesine bir ek getirilere bu engel aşılacak. Yasada yapılan bu değişikle; “siyasi partilerin tüzüklerinde yer alan ve 2 kişiden fazla olmamak kaydıyla” partilere eş genel başkan sistemi uygulamanın yolu açılıyor.

Siyasi Partiler Yasası’nın 11. maddesinde değişiklik yapılarak, Siyasi partilere üye olmayı daraltan, kısıtlayan unsurlar kaldırılıyor. Oy verme hakkına sahip olan herkesin, siyasi partilere üye olabilmesinin önü açılıyor.

298 sayılı kanunun ilgili maddesi değiştirilerek, siyasi parti adaylarının yapacakları propaganda Türkçenin dışında farklı dil ve lehçeleri de kullanmalarının sağlanıyor. Siyasi partiler kanunu 43. maddesinde de değişikliğe gidilecek.

Siyasi partiler ve seçim sistemine getirilen yenilikler dışında “Demokratikleşme” paketi ile yapılan değişiklikler şunlar;

Nefret suçu kapsamında işlenen; kişilerin dili, dini, ırkı, milliyeti, rengi, cinsiyeti, felsefi inancı, dini inancı ya da mezhebine karşı işlenen suçlarda cezalar, TCK’nın ilgili maddelerinde yapılacak değişikliklerle artırılıyor.

Ayrımcılık yapanlar, kişinin inançlarını yerine getirmesi ya da belirli haklarını engelleyenler de, ceza kapsamına alınıyor. Bu suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar gerçekleşecek. Ayrıca, “Ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik kurulu” oluşturulması öngörülüyor. Dini ibadet ve ayinlerin yapılmasını engelleyenlere ceza verilecek. Bu çerçevede, bir kimsenin inanç, düşünce ve kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tercihlerine müdahale edenlere ya da bunları değiştirmeye zorlayanlara 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Alfabede belirli harflerin kullanılmasındaki engel kaldırılıyor. Bu çerçevede x,q, w, harfleri kullanılabilecek.

2911 sayılı Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kapsamında değişiklik yapılarak, toplantı yeri ve zamanının belirlenmesinde katılımcılık ilkesi getiriliyor. Toplantı ve gösterilerin süresi uzatılıyor. Mevcut sistemde açık yerlerde güneş batmadan bir saat önce, kapalı yerlerde saat 23’te son bulması öngörülen toplantı ve gösterilerin saatleri birer saat uzatılacak. Hükümet komiserinin mevcut sistemdeki görevleri, “düzenleme kurullarına” devrediliyor. Bu çerçevede, toplantının sürmesinin mümkün olup olmadığına düzenleme kurulları karar verecek. Düzenleme kurulu, bu durumu kolluk kuvvetlerine iletecek. En son sözü ise toplantı ya da gösterinin yapıldığı yerdeki mülki amir söyleyecek.

2923 sayılı kanuna getirilecek ekle, özel eğitim kurumları kanununa tabi olmak üzere, farklı dil ve lehçelerde eğitim veren özel eğitim kurumu açılabilecek. Bu dil ve lehçeler, Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilecek. Milli Eğitim Bakanlığı bunların esasları ve denetimini düzenleyecek. Farklı dil ya da lehçede eğitim veren özel okullarda, belirli dersler de Türkçe okutulacak.
Ve pakette son olarak köy isimlerinin değiştirilmesindeki yasal engeli kaldırılıyor. Dayatma içeren ifadeleri kaldırılıyor. Köy isimlerinin değiştirilmesi İçişleri Bakanlığınca yapılacak. İl ve ilçe isimlerinin değiştirilmesi için yasal düzenleme gerekiyor, bu tip taleplerinde burada değerlendireceği öngörülüyor.