Bu Müze Dünyada Tek

Aydınlatma ve Isınma Araçları Müzesi’nde ilk çağlardan bu yana kullanılan yüzlerce aydınlanma ve ısınma araçları yer alıyor. Aydınlanma ve Isınma Müzesi Dünyada Tek!

Aydınlatma ve Isıtma Araçları Müzesi’ni büyük emeklerle meydana getiren Mehmet Yaldız, aydınlanma aracı toplama merakının kendinden nasıl ortaya çıktığını şöyle anlatıyor:

“Bu işe 10 yaşında başladım. Elazığ’daki köyümüz eski bir Rum köyü idi. Köyün aşağısında geniş bir ovada siyah bazalt bir taş vardı. Taşın ortası ise çukurdu. Sanki bir hayvan taşa basmış da izi kalmış gibi… Köy halkıda bu taşı kutsal sayar, bulunduğu yere gider, dilek dilerdi. Taş için ‘Hz. Hızır Peygamber’in taşı’  derlerdi. Hz. Hızır Peygamber buradan geçerken atının ayağı bu taşa basmış ondan sonra taş böyle bir şekil almış derlerdi. Bir akşam annem bana bu taşın olduğu yerde bir ışık, bir ateş gördüğünü söyledi. Bu olay benim çocuk kafamda büyük bir merak uyandırdı. Acaba yanan Hz. Hızır Peygamber’in bir çırası (lambası) mıydı? Ertesi gün taşın olduğu ovaya indim. Taşın etrafına şöyle bir baktım, ortalıkta çıra falan yoktu. O zaman ‘Hz. Hızır Peygamber’ çırayı saklamıştır diye düşündüm. Taşın etrafındaki toprağı eşelemeye başladım. Toprağın 20 – 25 cm altından birkaç parça kırılmış çömlek ve pek hasar görmemiş bir şey buldum. Daha sonra bu parçaları köyün ileri gelenlerinden Kaya Dayı’ya götürdüm. Kaya Dayı, bu taşı bana nereden bulduğumu sordu. Bana kızar diye ‘bir yerden buldum’ diye cevapladım. O da bana bu taşın eski insanların aydınlanmak için kullandığı bir alet olduğunu söyledi ve o günden itibaren insanoğlunun kullandığı aydınlatma araçlarına karşı bende büyük bir merak başladı. Gördüğüm tüm aydınlatma araçlarını toplamaya başladım.

Eserlerin Yüzde 90’ı Anadolu’dan

Mehmet Yaldız, müzedeki eserlerin yüzde 90’ını Anadolu’dan, diğer bölümlerini ise dünyanın dört bir yanından topladığını söylüyor.

Müzede yer alan parçalar arasında 1 milyon yıl öncesinde ateşin bulunuşundan başlayarak kullanılan 40 bin yıllık taş kandiller, çok çabuk tutuşabilme özelliğine sahip otlar, Selçuklu devri kandilleri, bir eşi Fransa’da Louvre Müzesi’nde bulunan porselen kandil, kurmalı gaz lambaları, Osmanlı avizeleri, Bizans ve Roma kandilleri bulunuyor.

“İlk”Lere Ait Buluşlar

Müzede havuz şeklinde yer alan camekânlı alanda “ilk”lere ait buluşlar yer alıyor. Bunların arasında yumurta kontrol lambası, ilk elektriğin bulunuşuna ait cihaz, buhar makinesi, göz şaşılığı – göz mercek durumunu belirleyen alet, radyonun bulunuşu, hesap makinesi, dikiş makinesi, fizik cihazı, slayt makinesi, sinema makinesi, plak temizleme, el gramofonu, fotoğraf makinesi ve matkap çeşitleri yer alıyor.

200’ün Üzerinde Tuğla Koleksiyonu

Dünyanın en zengin tuğla koleksiyonu da bu müzede bulunuyor. 200’ün üzerinde tuğladan oluşan koleksiyon gelenlerin ilgisini çekiyor.

Aydınlatmaya dair ne kadar çeşit varsa hepsi bu müzede bulunuyor. Yaldız, Fransız Aydınlatma Cemiyeti’nden gelenler bu müzeyi gezdiği zaman “bu müzede olan aydınlatma çeşitliliğinin dünyanın hiçbir yerinde olmadığını, hayretler içerisinde kaldıklarını” dile getiriyor.

1991 yılında oldukça cüzi miktarda masraf yaparak ilk müzesini Çamlıca Tepesi’nde açan Yaldız, 2011 yılında da Beykoz/ Çavuşbaşı’nda faaliyet gösteren şuan ki müzesini açıyor. Devlet müzelerinde geçerli olan tüm kanunlar bu müzede de aynen uygulanıyor.

İnsanlığın elektriğin bulunmasına gelinceye kadar, bu keşiflerin düşündürücü bir şekilde ortaya konulduğu bu müze her yaştaki insana geçmiş ile geleceği yansıtan bir ışık tutuyor.

Haber-Fotoğraf: Gözde Kesen Ergenecoşar / İstanbul Ajansı